Đau bao tử: Vị trí, dấu hiệu và cách điều trị

Đau bao tử, hay còn gọi là bệnh đau dạ dày, là căn bệnh phổ biến do lớp niêm mạc dạ dày bị tổn thương lâu ngày, dẫn đến tình trạng viêm loét. Bệnh thường xuất hiện với những biểu hiện đặc trưng như: cảm giác đau tức vùng thượng vị, đầy bụng, khó tiêu, ợ chua, ợ hơi, chán ăn…, cần được phát hiện và điều trị kịp thời trước khi biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

1. Nguyên nhân nào dẫn đến đau bao tử

Đau bao tử xảy ra do nhiều yếu tố tác động. Một số nguyên nhân chính bao gồm:

• Nhiễm khuẩn HP (Helicobacter Pylori): Theo số liệu thống kê, có đến 80% trường hợp bệnh đau dạ dày có nguyên nhân là do nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter Pylori).
• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá thường xuyên kích thích bài tiết Pepsin và HCl, hai chất chính bào mòn lớp niêm mạc dạ dày, dẫn đến nguy cơ cao loét dạ dày. Hơn nữa, hút thuốc còn ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể.
• Sử dụng bia rượu, chất kích thích: Bia rượu và các chất kích thích khác gây tổn thương niêm mạc dạ dày, lâu dần dẫn đến đau bao tử.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Thói quen ăn uống thiếu khoa học chính là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các vấn đề về đường tiêu hóa, tiêu biểu là bệnh đau dạ dày. Việc ăn uống không đúng giờ giấc, thường xuyên sử dụng thực phẩm bẩn, kém chất lượng trong thời gian dài sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh đau dạ dày.
• Căng thẳng kéo dài: Căng thẳng khiến dạ dày co thắt, nhu động ruột tăng mạnh, làm tình trạng đau bao tử thêm trầm trọng. Duy trì tâm lý thoải mái sẽ giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn.

2. Vị trí đau bao tử

Vị trí đau bao tử thường gặp nhất bao gồm:

2.1 Vùng thượng vị

Thượng vị là phần bụng nằm dưới xương ức và trên rốn. Cơn đau thượng vị thường có cảm giác âm ỉ, căng tức và khó chịu, có thể lan nhanh sang vùng ngực và lưng.

2.2 Vùng bụng giữa

Do nằm ở vị trí tập trung nhiều cơ quan tiêu hóa, đau bụng giữa có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau. Nếu tình trạng này kéo dài và không thuyên giảm, bệnh nhân nên đi khám để được chẩn đoán chính xác.

Tuy nhiên, nếu đau bụng giữa đi kèm với ợ chua, đầy hơi, khó tiêu thì đau bao tử có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng này.

2.3 Vùng thượng vị chếch trái

Khi cảm thấy đau âm ỉ vùng dạ dày trên bên trái, đặc biệt là lúc đói, mọi người nên cẩn thận vì đây có thể là dấu hiệu của đau bao tử. Hãy theo dõi kỹ những cơn đau này để đi khám và điều trị kịp thời.

3. Dấu hiệu nhận biết bệnh đau dạ dày

Dấu hiệu đầu tiên thường gặp của đau bao tử là những cơn đau, có thể xuất hiện ngay sau khi ăn, lúc đói (khoảng 2-3 tiếng sau khi ăn) hoặc vào ban đêm. Cơn đau có thể giảm bớt khi dùng thuốc trung hòa axit hoặc sau khi ăn. Ngoài ra, một số dấu hiệu khác của đau bao tử bao gồm:

• Một trong những dấu hiệu thường gặp của đau bao tử là buồn nôn và nôn vào thời điểm đánh răng buổi sáng. Đặc biệt, phụ nữ mang thai cần lưu ý kỹ biểu hiện này.
• Đầy hơi, khó tiêu và hay ợ chua: Tình trạng này có thể xuất hiện sau khi ăn 3 - 4 tiếng hoặc vào mỗi buổi sáng.
• Cơ thể mệt mỏi, mất cảm giác ngon miệng và sụt cân.
• Đau bao tử nặng (loét, u) có thể dẫn đến biến chứng chảy máu, do đó quan sát màu phân là một cách để phòng ngừa bệnh đau dạ dày mức độ nặng.

4. Phương pháp điều trị bệnh đau dạ dày

Cách tốt nhất để điều trị đau bao tử là đến bệnh viện chuyên khoa để được bác sĩ thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp. Khi có các dấu hiệu được liệt kê ngay bên trên, bệnh nhân nên đi khám ngay để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh.

Việc phát hiện bệnh đau dạ dày sớm giúp việc điều trị dễ dàng và hiệu quả hơn. Đối với các trường hợp nặng, bác sĩ chuyên khoa sẽ kê đơn thuốc kháng sinh, kháng tiết axit và thuốc trung hòa axit dựa trên kết quả thăm khám lâm sàng và nội soi dạ dày.

Song song với việc sử dụng thuốc, người bệnh cần chú ý điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý để nâng cao hiệu quả điều trị và ngăn ngừa bệnh đau dạ dày tái phát.

Phương pháp điều trị đau bao tử sẽ tùy theo nguyên nhân, chẳng hạn như:

• Đau do loét dạ dày: Sử dụng thuốc ức chế bơm proton (PPI) như Omeprazole, Pantoprazole, Lanzoprazole, Rabeprazole, Esomeprazole giúp vết loét mau lành.
• Nhiễm khuẩn Helicobacter Pylori: Kết hợp PPI với kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn và bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Đau do thuốc giảm đau chống viêm Nonsteroid hoặc Aspirin: Bổ sung PPI để bảo vệ dạ dày.
• Khó tiêu: Dùng PPI đơn thuần hoặc phối hợp với thuốc tăng vận động đường tiêu hóa (Prokinetic) để cải thiện tình trạng.

5. Phòng ngừa bệnh đau dạ dày

Để hạn chế bị đau dạ dày, hãy ghi nhớ những lời khuyên sau:

• Hãy duy trì thói quen ăn uống đều đặn, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và tránh ăn quá no để giảm áp lực lên bao tử.
• Ăn chậm nhai kỹ kích thích tiết nước bọt, giúp trung hòa axit dạ dày, từ đó giảm đau hiệu quả.
• Thay vì tiêu thụ đồ ăn lạnh dễ gây co bóp dạ dày mạnh, ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa, tốt nhất bệnh nhân nên lựa chọn thức ăn và nước ấm nóng, hỗ trợ quá trình hấp thu dưỡng chất diễn ra suôn sẻ hơn.
• Hạn chế vận động mạnh sau khi ăn, điển hình như chạy nhảy, tập thể dục.
• Không sử dụng đồ uống có cồn, chất kích thích, đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng.
• Bổ sung thực phẩm tốt cho dạ dày: Táo, gừng, sữa chua, bánh mì nướng, nước dừa, đậu bắp, lá bạc hà,...

Khi bệnh đau dạ dày xuất hiện, bệnh nhân hãy dùng những cách sau:

• Tạm dừng mọi hoạt động và dành thời gian nghỉ ngơi. Tránh ăn uống bất kỳ thứ gì, đặc biệt khi cơn đau xuất hiện lúc đói, để dạ dày có thời gian phục hồi tốt nhất. Tuy nhiên, bệnh nhân nên tránh nằm nhiều vì nằm nhiều có thể làm gia tăng mức độ đau và gây ợ chua khó chịu.
• Sử dụng hỗn hợp nước chanh pha baking soda cũng giúp trung hòa axit dạ dày, từ đó cải thiện tình trạng ợ nóng và khó tiêu.
• Để giảm bớt sự khó chịu, bệnh nhân có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản như chườm ấm vùng bụng, sử dụng trà gừng ấm hoặc nhai cam thảo. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài dai dẳng và dữ dội, bệnh nhân hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Chẩn đoán kịp thời là chìa khóa chữa khỏi hoàn toàn bệnh đau bao tử. Khi bệnh tiến triển nặng, việc điều trị trở nên gian nan, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Do vậy, kiểm tra sức khỏe định kỳ là biện pháp tối ưu để phát hiện sớm căn bệnh này.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.