12 con giáp là khái niệm dựa trên một chu kỳ 12 năm, với mỗi năm -m lịch được gắn với một con giáp nhất định. Ví dụ như năm 2019 ứng với tuổi Hợi được bắt đầu từ ngày 5/2/2019 và kết thúc vào ngày 24/1/2020 tính theo dương lịch.
12 con giáp theo thứ tự bao gồm: Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Th-n, Dậu, Tuất, Hợi.
Năm sinh ứng với 12 con giáp
Một người cầm tinh con giáp nào sẽ được xác định dựa theo năm sinh tính theo lịch -m. Mỗi người ứng với mỗi con giáp nhất định sẽ có tính cách cũng như vận mệnh riêng biệt.
Ghi chú: nếu sinh nhật của bạn rơi vào khoảng giữa ngày 21/1 đến 20/2 tính theo dương lịch, bạn có thể sẽ cầm tinh con giáp của năm trước đó.
Năm sinh tuổi Tý (Chuột):
- 1912, 1972 (mệnh Thủy)
- 1924, 1984 (mệnh Mộc)
- 1936, 1996 (mệnh Hỏa)
- 1948, 2008 (mệnh Thổ)
- 1960, 2020 (mệnh Kim)
Năm sinh tuổi Sửu (Tr-u):
- 1913, 1973 (mệnh Thủy)
- 1925, 1985 (mệnh Mộc)
- 1937, 1997 (mệnh Hỏa)
- 1949, 2009 (mệnh Thổ)
- 1961, 2021 (mệnh Kim)
Năm sinh tuổi Dần (Hổ):
- 1914, 1974 (mệnh Mộc)
- 1926, 1986 (mệnh Hỏa)
- 1938, 1998 (mệnh Thổ)
- 1950, 2010 (mệnh Kim)
- 1962, 2022 (mệnh Thủy)
Năm sinh tuổi Mão (Mèo):
- 1915, 1975 (mệnh Mộc)
- 1927, 1987 (mệnh Hỏa)
- 1939, 1999 (mệnh Thổ)
- 1951, 2011 (mệnh Kim)
- 1963, 2023 (mệnh Thủy)
Năm sinh tuổi Thìn (Rồng):
- 1916, 1976 (mệnh Hỏa)
- 1928, 1988 (mệnh Thổ)
- 1940, 2000 (mệnh Kim)
- 1952, 2012 (mệnh Thủy)
- 1964, 2024 (mệnh Mộc)
Năm sinh tuổi Tỵ (Rắn):
- 1917, 1977 (mệnh Hỏa)
- 1929, 1989 (mệnh Thổ)
- 1941, 2001 (mệnh Kim)
- 1953, 2013 (mệnh Thủy)
- 1965, 2025 (mệnh Mộc)
Năm sinh tuổi Ngọ (Ngựa):
- 1918, 1978 (mệnh Thổ)
- 1930, 1990 (mệnh Kim)
- 1942, 2002 (mệnh Thủy)
- 1954, 2014 (mệnh Mộc)
- 1966, 2026 (mệnh Hỏa)
Năm sinh tuổi Mùi (Dê):
- 1919, 1979 (mệnh Thổ)
- 1931, 1991 (mệnh Kim)
- 1943, 2003 (mệnh Thủy)
- 1955, 2015 (mệnh Mộc)
- 1967, 2027 (mệnh Hỏa)
Năm sinh tuổi Th-n (Khỉ):
- 1920, 1980 (mệnh Kim)
- 1932, 1992 (mệnh Thủy)
- 1944, 2004 (mệnh Mộc)
- 1956, 2016 (mệnh Hỏa)
- 1968, 2028 (mệnh Thổ)
Năm sinh tuổi Dậu (Gà):
- 1921, 1981 (mệnh Kim)
- 1933, 1993 (mệnh Thủy)
- 1945, 2005 (mệnh Mộc)
- 1957, 2017 (mệnh Hỏa)
- 1969, 2029 (mệnh Thổ)
Năm sinh tuổi Tuất (Chó):
- 1922, 1982 (mệnh Thủy)
- 1934, 1994 (mệnh Mộc)
- 1946, 1906 (mệnh Hỏa)
- 1958, 2018 (mệnh Thổ)
- 1970, 2030 (mệnh Kim)
Năm sinh tuổi Hợi (Heo):
- 1923, 1983 (mệnh Thủy)
- 1935, 1995 (mệnh Mộc)
- 1947, 2007 (mệnh Hỏa)
- 1959, 2019 (mệnh Thổ)
- 1971, 2031 (mệnh Kim)
Mức độ hợp nhau của 12 con giáp
Mỗi người sinh ra cầm tinh những con giáp khác nhau sẽ có tính cách rất riêng biệt. Những nhà bói toán thời xưa đã dùng thông tin về 12 con giáp để tính toán mức độ hợp nhau trong chuyện tình cảm giữa 2 người cầm tinh con giáp bất kỳ. Ngày nay, mặc dù vẫn chưa có cơ sở khoa học nhưng dựa trên sự đúng đắn đúc kết từ thực tiễn nên nhiều người vẫn tin tưởng vào cơ sở đó để có được sự chỉ lối trong cuộc sống, cho tình yêu hoặc cho hôn nh-n.
Nguồn gốc và c-u chuyện truyền thuyết về 12 con giáp
Thực ra thì nguồn gốc của 12 con giáp xuất hiện ở quốc gia nào đầu tiên vẫn còn là một điều bí ẩn chưa có lời giải. Theo các tài liệu lịch sử thì 12 con giáp được lưu truyền ở nước ta ngày nay có xuất xứ từ Trung Quốc, việc 12 con vật được lựa chọn và thứ tự sắp xếp của 12 con giáp được cho là có từ thời nhà Hán (202 TCN - 220 SCN). Thứ tự của 12 con giáp được giải thích phổ biến nhất bằng một c-u chuyện d-n gian về cách các loài động vật được Ngọc Hoàng triệu tập lên để cai trị thiên đàng.
Có rất nhiều phiên bản khác nhau của c-u chuyện và truyền thuyết d-n gian liên quan đến 12 con giáp. Một trong những c-u chuyện được truyền tụng phổ biến nhất là về cuộc đua giữa các loài động vật. Truyền thuyết kể rằng Ngọc Hoàng tổ chức một cuộc đua và yêu cầu tất cả các loài động vật tham gia, 12 con vật về đích trước tiên sẽ được chọn để đưa lên thiên đình. Mặc dù nhỏ con, nhưng Chuột đã giành được vị trí đầu tiên bằng cách cưỡi trên lưng của Tr-u. Con heo có được vị trí cuối cùng vì dừng lại để ăn.
12 con giáp và thời gian
Thời xa xưa ông cha ta chưa có đồng hồ và chỉ quản lý thời gian hàng ngày bằng chu kỳ của mặt trời. Mỗi ngày được chia làm 12 canh giờ (mỗi canh giờ bằng 2 tiếng đồng hồ ngày nay) ứng với vị trí của mặt trời. Bằng cách quan sát đặc tính của từng con vật, người xưa đã ph-n 12 canh giờ mỗi ngày thành tên các con vật trong 12 con giáp, cụ thể như sau:
- Giờ Tý là từ 23:00 - 01:00, khoảng thời gian này loài chuột hoạt động nhiều nhất để tìm kiếm thức ăn.
- Giờ Sửu là từ 01:00 - 03:00, thời khắc những chú tr-u đang nhai lại và thong thả nghỉ ngơi.
- Giờ Dần là từ 03:00 - 05:00, thời gian hổ đi săn mồi, hung dữ nhất.
- Giờ Mão là từ 05:00 - 07:00, giờ mèo thức dậy.
- Giờ Thìn là từ 07:00 - 09:00, giờ rồng làm mưa.
- Giờ Tỵ là từ 09:00 - 11:00, giờ rắn rời hang đi kiếm ăn.
- Giờ Ngọ là từ 11:00 - 13:00, mặt trời ở trên cao, những con vật khác đang nằm nghỉ ngơi, trong khi ngựa chạy.
- Giờ Mùi là từ 13:00 - 15:00, giờ dê ăn cỏ.
- Giờ Th-n là từ 15:00 - 17:00, khỉ hay hú vào giờ này.
- Giờ Dậu là từ 17:00 - 19:00, giờ những chú gà về chuồng.
- Giờ Tuất là từ 19:00 - 21:00, giờ những chú chó cảnh giác nhất để giữ nhà.
- Giờ Hợi là từ 21:00 - 23:00, lúc heo ngủ say và phát triển nhanh nhất.
Những đặc trưng của 12 con giáp
Những con vật trong 12 con giáp đóng một vai trò quan trọng trong văn hóa d-n gian nước ta. Mỗi con vật đều mang một ý nghĩa đặc trưng riêng biệt. 12 con vật được chia thành sáu cặp. Trong mỗi cặp, hai con vật bổ sung và không thể tách rời nhau dựa trên các thuộc tính và đặc điểm của chúng.
- Tý và Sửu: chuột là biểu tượng của sự khôn ngoan còn tr-u là sự chăm chỉ.
- Dần và Mão: hổ tượng trưng cho sự dũng cảm và mèo là sự cẩn trọng.
- Thìn và Tỵ: rồng tượng trưng cho sức mạnh và rắn là sự linh hoạt.
- Ngọ và Mùi: ngựa là biểu hiện của ý chí bất khuất, dê là sự an bình.
- Th-n và Dậu: khỉ tượng trưng cho sự nhanh nhẹn và gà là biểu hiện của sự kiên định.
- Tuất và Hợi: chó là biểu tượng của lòng trung thành trong khi heo tượng trưng cho sự tử tế.
Tại sao lại là 12 mà không phải là một con số khác
Theo nghiên cứu, tất cả đều đồng ý rằng lý do tại sao số con giáp được cố định ở 12 con có liên quan rất lớn đến lịch sử và thiên văn học truyền thống của người xưa. Người cổ đại đã quan sát các giai đoạn của mặt trăng và thấy rằng trăng tròn 12 lần trong một năm. Vì vậy, họ chia một năm thành 12 tháng và một ngày thành 12 canh giờ, bởi số 12 được xem là con số được đưa ra theo ý muốn của Thiên Đình. Theo đó, 12 con giáp được lựa chọn.
Tại sao không phải là những con vật khác
12 con vật được lựa chọn có liên quan mật thiết đến cuộc sống hàng ngày và đời sống xã hội của người xưa. Nếu ph-n tích những con vật này một cách cẩn thận, có thể thấy rằng chúng được chia thành ba loại:
Nhóm đầu tiên là sáu con vật nuôi của ông cha ta ngày xưa: ngựa, bò, dê, lợn, chó và gà. Chúng được nuôi dưỡng và thuần hóa để phục vụ cho kinh tế và các mục đích khác, đóng vai trò quan trọng trong nền nông nghiệp cổ đại. Theo quan điểm truyền thống của người d-n, một gia đình sẽ có đời sống hưng thịnh và hạnh phúc nếu tất cả các con vật nuôi của họ đều phát triển mạnh. Khi lễ hội mùa xu-n đến, mọi người luôn mong muốn những con vật nuôi của họ sinh sôi mạnh mẽ trong năm mới. Do tầm quan trọng của chúng, sáu con vật này là những sự lựa chọn rất hợp lý trong danh sách 12 con giáp.
Nhóm thứ hai là những động vật hoang dã được biết đến và có liên quan mật thiết đến cuộc sống của người xưa. Chúng là hổ, mèo (người thời xưa chưa nuôi mèo), khỉ, chuột và rắn. Trong số đó, hổ và rắn là mối lo sợ thường trực, chuột bị ghét bỏ vì phá hoại mùa màng, mèo và khỉ được mọi người yêu mến. Những con vật này thường thấy và dễ dàng nhớ trong cuộc sống của con người nên rất dễ hiểu đã được chọn vào danh sách 12 con giáp.
Nhóm cuối cùng chỉ còn lại một con vật - rồng, linh vật truyền thống của người xưa. Nó là con vật hư cấu duy nhất trong 12 con giáp. Khi nhắc đến loài rồng thì mọi người đều biết rằng đó là loài vật tượng trưng cho tầng lớp tinh túy, quý tộc của xã hội cổ đại. Nó là một động vật thần thánh tượng trưng cho những điều tốt lành, toàn năng và sức mạnh cao nhất. Vì vậy, rồng là lựa chọn không thể thiếu trong danh sách 12 con giáp.
Tầm quan trọng của 12 con giáp
Là một phần quan trọng của văn hóa truyền thống, 12 con giáp từ l-u đã được công nhận và ảnh hưởng s-u sắc đến cuộc sống hàng ngày của người d-n cả trong xã hội xưa và nay. Mỗi người sinh ra gắn liền với một con giáp nhất định và nó sẽ ảnh hưởng đến cả cuộc đời của người ấy. Con giáp mà mỗi người cầm tinh sẽ như là biểu tượng, là linh vật với ý nghĩa đặc trưng khác nhau ảnh hưởng đến hành vi, tính cách và số phận của từng người. Mọi người thể hiện niềm tin mãnh liệt vào vận mệnh và may mắn thông qua con giáp của mình. Vì mỗi con giáp đều có những đặc điểm tính cách độc đáo, mọi người thường dùng chúng để dự đoán mối quan hệ giữa người với người, và những điều khác nữa. Ví dụ, khi tìm bạn đời, người xưa hy vọng sẽ tìm được ai đó cầm tinh con giáp phù hợp nhất với mình. 12 con giáp cũng cung cấp những gợi mở về cách mọi người định hướng cuộc sống của họ. Nền phong thủy bói toán phương Đông thường có khái niệm những người cầm tinh con giáp trùng với năm hiện tại, còn được gọi là năm tuổi, sẽ phải cẩn trọng nhiều hơn trong cuộc sống của mình để mọi thứ được suôn sẻ hơn. Tóm lại, 12 con giáp là một thành phần quan trọng trong văn hóa của d-n tộc ta kể cả trong xã hội xưa và nay, phản ánh một cách sinh động đời sống t-m linh phong phú của người d-n từ ngàn đời.
